Yaprak güzeli, diğer bitkilerin sunamayacağı renk ve görünüme sahip mükemmel bir bitki türüdür. Özellikle yapraklarındaki benzersiz renk desenleri, birçok kişiyi kendine hayran bırakmayı başarır. Güneydoğu Asya’ya özgü kolyos çiçeği çoğunlukla ev bitkisi olarak kullanılır ancak yaz aylarında balkonlarda veya bahçelerde de yetiştirilebilir…
Doğanın sunduğu en görkemli süs bitkilerinden biri olan yaprak güzeli çiçeği, sayısız türe sahiptir. Bununla birlikte, sadece Coleus blumei türü ev bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Şekil ve renk bakımından, türe bağlı olarak değişen yumuşak ve kadifemsi ince yapraklara sahiptir. Yapraklar yeşil, turuncu, kahverengi, kırmızı ve bu renklerin karışık varyasyonları arasında değişir.
Yaprak Güzeli Çiçeği Özellikleri
Haziran ile Ekim ayları arasında küçük çiçekler açan yaprak güzeli, daha çok renk bakımından değişen, yumuşak ve kadifemsi yapraklarıyla popülerdir. Botanik adı Coleus olan bitkinin çok sayıda ekili formu mevcuttur. Vahşi formları, Asya ve Avustralya gibi bölgelerde bulunur. Yaklaşık 60 ila 100 cm boy yüksekliğine, odunsu dallara ve küçük koyu yeşil yapraklara sahiptir. Köklerinin iyi gelişebilmeleri için çok fazla alana ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle, bitkinin daha iyi büyüyebilmesi için büyük bir saksı kullanılması önemlidir.
Yaprak Güzeli Bakımı Nasıl Yapılır?
Dayanıklı ve bakımı kolay olan yaprak güzeli çiçeği, sadece birkaç bakım önlemiyle uzun süre canlılığını kaybetmeden hayatta kalabilir. Profesyonel bakım, öncelikle bol miktarda su ve uygun toprak seçimine dayanır. Yaz aylarında açan çiçek salkımları dekoratif görünüme çok az katkıda bulunduğundan, deneyimli bahçıvanlar bu salkımları keserler. Bu sayede yaprak güzeli çiçeği daha iyi büyüyebilir.
Yer
Yaprak güzeli çiçeği, bol ışık alan aydınlık bir yerde olmayı sever. Sadece böyle bir yerde tüm ihtişamını ortaya çıkarabilir. Ayrıca doğrudan güneş ışığı da alabilir. Dikkat edilmesi gereken nokta, öğle saatlerinde doğrudan güneşe maruz bırakmamaktır.
Bitkinin rengi çok koyulaşmışsa karakteristik rengini hızla kaybeder ve yapraklar yeşile döner. Bu, yeterli güneş ışığı almadığı anlamına gelir. Ayrıca yeterli güneş ışığı olmadan yavaş büyür ve bir süre sonra ölmeye başlar.
- Işık gereksinimi; güneşli
- Mümkünse günde birkaç saat güneş
- Işık eksikliği büyüme hızını yavaşlatır ve solmaya neden olur
Sıcaklık
Soğuğa karşı hassas bir bitki olan yaprak güzeli, tüm yıl boyunca 18 derecenin üzerinde sıcaklığa ihtiyaç duyar. Bu nedenle, yer olarak cereyanlı alanların seçilmemesi koşuluyla iç mekanlar için özellikle uygundur. 14 derecenin altındaki sıcaklıklarda zayıf düşmeye başlar. Sıcaklık 7 derecenin altına düşerse, yaprak güzeli çiçeği ölür.
Toprak Seçimi
Bu muhteşem süs bitkisinin gür büyümesi için güçlü köklere ve besin sağlayan bir toprak tabakasına ihtiyacı vardır. Yaprak güzelinin ev bitkisi olarak mı yoksa açık havada mı yetiştirildiğine bakılmaksızın, aşağıdaki özelliklere sahip bir toprak seçimi yapılması gerekir.
- Hümik asit ve besin açısından zengin
- İyi su depolama kapasiteli
- Hava ve suyu iyi geçiren
- Nötr veya hafif asidik pH değeri olan
En Uygun Ekim Zamanı
Yaprak güzeli bitkisi kışa dayanıklı değildir ve soğuk havalara tahammül etmez. Bu nedenle, dışarıda veya balkonda yetiştirilecekse Mayıs ortasında dikilmesi tavsiye edilir. Tüm yıl boyunca evde dikim mümkündür ancak en ideal zaman bahar mevsimidir.
Saksı Seçimi
Uygun sıcaklık ve diğer koşullar sağlandığı taktirde tüm yıl evde yetiştirilebilen yaprak güzeli çiçeği, plastik veya kil bir kaba kolayca ekilebilir. Köklerinin gelişmesi için geniş alana ihtiyaç duyduğundan, saksı biraz büyük olmalıdır. Fazla sulama suyunun akabilmesi için saksının dibinde drenaj deliklerinin olması önemlidir. Herhangi bir normal kompost bazlı saksı toprağı kullanılabilir. Toprağın içerisine az miktarda kum veya çakıl eklenmesi, su ve hava için daha iyi bir geçirgenlik sağlar.
Su İhtiyacı
Kolyos çiçeği, toprak eşit olarak nemli tutulduğunda iyi bir şekilde büyür. Kural şudur; az ama düzenli su. Yüzey asla çok ıslak olmamalıdır. Yaprak güzeli, kalıcı su basmasına ve uzun süreli kuraklığa iyi tolerans göstermez. Bitkinin suya ihtiyacı olup olmadığını öğrenmek için toprağın üs kısmı parmakla kontrol edilebilir.
Toprak kısa süre bile kuru kalırsa, yapraklarda çökme görülür. Yeniden sulama yapılırsa yapraklar tamamen iyileşmiş gibi görünebilir ancak sonrasında yaprakların dökülmesi muhtemeldir. Ek olarak, bitkiye verilen su miktarı kışın azaltılır. Ayrıca kök topunun asla kurumaması gerekir.
Gübreleme
Yaprak güzelinin saksı değişimi her yıl düzenli olarak yapılırsa ve taze bir toprak kullanılırsa, herhangi bir ek gübreye ihtiyaç duymaz. Aksi takdirde sıvı formda bir çiçekli bitki gübresi, Nisan’dan Ağustos’a kadar ayda bir sulama suyu ile verilebilir. Dış mekanlarda yetiştirilen bitkiler, ilkbaharda toprağa karıştırılan bir doz kompost ile büyüme mevsiminin sonuna kadar yeniden gübrelemeye gerek kalmadan idare eder.
Yaprak Güzeli Bitkisi Nasıl Çoğaltılır?
Bitkiyi çoğaltmanın en kolay yolu kesimlerdir. Ancak tohumlardan da yetiştirilebilir. Bununla birlikte, belirli renkleri veya şekilleri tercih ederseniz, ikinci seçeneği yani tohumla çoğaltma yöntemini kullanabilirsiniz. Ek olarak, tohumlardan elde edilen yavrular genellikle ana bitkiden çok farklıdır.
Çiçekleri olmayan taze ve sağlıklı bir sürgün seçilmelidir. Böylece yayılma daha iyi sonuç verir. Sürgün, özellikle karakteristik olarak renklenmiş en az iki ila üç çift yaprak içermelidir. Ayrıca genç ve yeni köklenmiş bitkiler, eski bitkilerden daha iyi kışlar.
- Çoğaltma için sonbaharın başı uygundur
- Kesim uzunluğu yaklaşık 10 cm olmalıdır
- Üzerinde hiç çiçek olmamalıdır
- İki ila üç çift yaprak bulunmalıdır
- Saksı toprağı, kaktüs toprağı veya turba-kum karışımı kullanılabilir
- Kesilen parça, iki ila üç santimetre derinliğinde nemli alt tabakaya yerleştirilir
- Alternatif olarak su bardağına koyulabilir
- Aydınlık ve doğrudan güneş almayan bir konum seçilmelidir
- Sıcaklık 20 ila 24 derece arasında olmalıdır
Suda bekletilen kesimler, kökler yaklaşık 4-5 santim uzunluğa eriştiğinde, biraz kumla karıştırılmış standart toprağa dikkatlice ekilir. Toprağa ekilen kesimlerde kök oluşumu, filiz üzerinde yeni tomurcuk ve yaprakların oluşmasıyla belli olur. Bu andan itibaren tam yetişmiş bir bitki gibi bakılabilir.
